Có một nơi mọi người đủ mọi lứa tuổi, từ mọi nơi, gặp nhau mỗi tuần một lần, hàng tháng cùng nhau đi dã ngoại để luyện tập, để cười vui, để chất lượng cuộc sống ngày càng được cải thiện. Đó là chính là Câu lạc bộ Dưỡng sinh Năng lượng thuộc chi hội y học Esperanto - Hà Nội của chúng tôi. "Vui, khỏe, sống có ích cho đời" là mục tiêu của Câu lạc bộ chúng tôi.
Đề nghị ghi rõ nguồn http://luatamuoi.com/ khi sao chép những bài viết chia sẻ từ trang Câu lạc bộ DSNL.
Mọi liên hệ xin gửi về một trong 3 địa chỉ ở mục LIÊN HỆ. Xin trân trọng cảm ơn."

Thứ Sáu, 14 tháng 5, 2010

CƠM NẮM

BĂNG SƠN
Lần đầu tiên đi xa nhà: mẹ đã gửi tình thương yêu của mẹ, hơi hướng của mẹ, bóng dáng của mẹ... qua nắm cơm trong mo cau vườn nhà.
Đêm trở trời, nằm trong nhà bỗng nghe đánh " bộp " ngoài sân. Mẹ lụi cụi ra nhặt tầu cau vừa rụng, cắt bỏ phần lá để đun, còn cái mo cau giữ lại, cất đi. Ngày con đi xa mẹ lấy tấm mo cau đã khô, dấp nước, bới cho con nắm cơm vừa xới ở nồi ra, thơm ngát. Mẹ cũng gói theo một dúm muối vừng gói trong lá chuối tươi đã lau sạch. Mùi vừng thơm lựng, thơm khắp xóm, vừa bùi vừa ngậy, ăn với cơm nắm nó hợp nhau như cau với trầu, như cốm với hồng, như dưa hành với bánh chưng, như cô dâu với chú rể, như...

Trên chuyến tầu thủy chạy dọc dòng sông mênh mông và không biết chảy về tận vùng nào, tôi giở nắm cơm ra ăn và nghẹn ngào. Gạo mới thơm ngọt mùi cốm, hòa vào mùi thơm muối vừng, vừa ngọt đậm vừa dẻo mát khi đưa miếng cơm lên đầu lưỡi. Hình ảnh mẹ, hình ảnh xóm làng hiện lên trong khi tôi nhai thong thả miếng ngọc thực ấy giữa hơi ngòn ngọt của dòng sông đầy phù sa, giữa hơi mo cau đã mềm đi vì hơi cơm chín...

Mẹ thương con cả khi con đã đi xa, đã ra khỏi vòng tay mẹ. Con đi xa đến đâu vẫn là gần mẹ, gần quê hương đồng lúa, không xa được cái hồn những lời không nói của mẹ gửi theo. Nắm cơm đã thành hình bóng mẹ, thành hình bóng quê nhà...

Cùng khoang tàu với tôi cũng có người giở cơm nắm ra ăn. Có người gói cơm nắm trong tàu lá chuối, lá đã tái đi một mảng, hệt như miếng lá chuối trên miệng nồi nước lá xông giải cảm. Có người gói trong giấy báo giở cơm ra có cả những chữ in, được in ngược lại trên da thịt nắm cơm. Có người gói trong màng mỏng hiện đại.

Cách ăn khác nhau. Có người chỉ dùng tay bẻ ba bẻ tư nắm cơm rồi cầm lên mà cắn những miếng thật to. Có người dùng con dao thật sắc cắt nắm cơm thành từng thỏi nhỏ, vuông vức, trông như những thỏi giò lụa trắng tinh. Nhìn những thỏi cơm đặt thứ tự bên nhau, đều tăm tắp, cảm giác ngon, thèm ăn tăng lên đến mấy lần.

Thức ăn thật khác nhau. có người ăn với giò chả, có người có ruốc bông, có người có lạp xường, thịt gà rim... Chỉ giống nhau ở chỗ có những nắm cơm đều từ hạt gạo mà nên, đều ngon lành, chắc dạ, sạch sẽ, hẳn người ở nhà mong người đi thuận buồn xuôi gió, chắc dạ cứng chân.

Nắm cơm mà bẻ ra thì quả là mất ngon. Nó chỉ còn lại là những tảng những vừng cơm cạnh nồi, lại rắn chắc, nguội tanh. Phải nâng niu, nhẹ nhàng, phải gọt phải cắt, phải ăn thong thả, tay cầm miếng cơm đưa lên miệng vừa nhai vừa ngẫm nghĩ một điều gì... có thể ân tình của người ở nhà mới thấm sâu tận đáy lòng người đi, dù đường ngắn hay dặm dài...

Xôi đỗ xanh đỗ đen hoặc cơm nếp trắng bới vào mo cau hay lá chuối vẫn chỉ là cơm nếp, không thể giống cơm nắm gạo tẻ. Cơm tẻ là mẹ ruột. Cơm nắm chính cũng là mẹ ruột. Và muối vừng đậm vị dân dã đi đôi với cơm nắm quả là thần tình, sáng tạo.

Một lần khác tôi đi xa, ngồi nghỉ dưới bóng mát một cây cổ thụ ở lưng đèo. Giở cơm nắm ra ăn, gió đồng đưa hương lúa từ dưới thung lũng lên, đất đỏ thấm vào gan bàn chân, cây xanh toả bóng mát trên đầu... càng thấm thía vị cơm nắm mẹ cho mang theo dọc đường xa ngái.

Mẹ tôi không còn. Người bạn đời chung thủy của tôi lại học cách của mẹ truyền cho, thường gửi theo đường xa cho tôi những nắm cơm ân tình hệt như ngày cũ. Cái từ " truyền thống " dùng nhiều quá hóa nhàm, vậy nên gọi tâm tình ấy là gì nhỉ ? Hỡi những người thương mến của tôi?

Tiệc tùng chỉ là đôi khi và cũng không phải là của tất cả mọi người, nhất là những người bình thường chúng ta. Ai đã nói câu ấy hay lời nói của nắm cơm?

Sơn hào hải vị, nem công chả phượng, bào ngư yến sào... là món ăn cao quý. Và ai mà chẳng từng ít ra được một lần ăn bữa cỗ linh đình, nhiều người còn ăn thừa mứa kiểu hiện đại, quá nhiều tiền bất chính hoặc không bất chính.

Chắc, dù là ai, đang sống sang trọng, ngày nào cũng đặc sản phát ngấy cũng không thể nào thoát được những bữa cơm nắm dọc đường. Nắm cơm không hợp với khăn bàn trắng, không ưa cùi dìa phóng xét. Nó là đồng quê, là gian khó, là tiết kiệm, là phòng xa... Không hiểu có hay không người nào quá quen bơ sữa mà quên mất vị cơm nắm? Có không nhỉ?

Không riêng nắm cơm người thân gửi cho. Ở nhiều bến tàu bến xe, ở trên tàu nữa, có những hàng cơm nắm bán rao để thuận tiện cho khách đi đường, dù là lữ khách tha hương hay bà buôn chuyến... những con người kẻ vội vã, kẻ thiếu mái ấm một gia đình, thiếu bàn tay chăm sóc. Những nắm cơm như thế chỉ là đỡ đói lòng khi nhỡ độ đường, vỗ yên cái dạ dày tàm tạm. Nó chẳng ngon lành được.

Cũng nghiệm ra bánh đúc riêu cua không thể bày trên bàn tiệc. Món nước vối không nên đựng vào cốc pha lê. Tương tự, cơm nắm làn dọc đường, không cần bát đũa, chẳng cần khăn bàn... Nó giống như tình yêu, chứa đựng sự chân thành là cốt yếu. Nó không cần hào nhoáng, cũng chẳng thích xa hoa. Nó là mảnh hồn chân chất của người Việt Nam chúng ta, người nào cũng mang trong con người mình, qua ngàn đời nghèo khó lam lũ, nhưng cũng ngàn đời chân tình chung thủy...
2003-10-11

Năm 1979, năm học cuối cùng của 5 năm đại học. Trước khi làm đồ án tốt nghiệp chúng tôi phải đi thực tập tại cơ sở, là Xí nghiệp "thông tin tín hiệu" ga Đà nẵng. Đến ngày phải cùng lớp vào Đà nẵng, không may dịp đó bị mắc dịch sốt xuất huyết, tôi phải ở lại HN điều trị và vào sau. Nhưng lần đó cũng là lần may mắn cuối cùng tôi được nhận sự chăm sóc yêu thương của mẹ đối với tôi. Mẹ tôi vốn con gái Hà nội, lại là bác sĩ nên khi tôi ốm, trong sự chăm sóc của mẹ vừa có tình thương của người mẹ vừa có cả sự tận tụy của lương y. Sự chăm sóc của mẹ với tôi lúc đó như với một đứa trẻ, nâng từng giấc ngủ bón từng thìa cháo…Sau hơn 10 ngày khỏi bệnh, tôi chuẩn bị lên đường. Đêm hôm đó, trước khi ra tàu, lúc chuẩn bị hành lý cho tôi mẹ gói cho một nắm cơm to cùng thức ăn dọc đường. Tạm biệt mẹ tôi đi, được mấy bước mẹ chạy theo đưa cho con dao nhỏ và nói: "Cùng một nắm cơm, con dùng dao cắt từng miếng, khi ăn con sẽ thấy ngon hơn rất nhiều nếu con cầm cả nắm cơm bẻ ăn". Tôi cất dao vào ba lô, chào mẹ rồi đi. Không nghĩ rằng đấy là lần cuối cùng bên mẹ.
Năm ngày sau, khi đã vào Đà nẵng, tôi nhận được điện báo: mẹ tôi đã mất vì tai nạn giao thông. Kỷ niệm lần cuối cùng cạnh mẹ, đi theo tôi suốt đời, mỗi lần nghĩ đến và cả khi tôi viết những dòng chữ này, đều làm tôi nao lòng.
Khi đọc câu chuyện "CƠM NẮM" trên đây của Băng Sơn, những kỷ niệm về mẹ lại ùa về trong tôi, lại hồi tưởng về mẹ của tôi, về tất cả tình cảm của mẹ dành cho tôi, ân hận với những lần mắc lỗi lầm làm mẹ buồn.

4 nhận xét:

  1. Bài viết của anh làm em cũng dưng dưng. Em yêu bố mẹ và luôn là một đứa con ngoan. Có lẽ trong suốt cả quãng thời gian sống bên bố mẹ em chưa từng làm bố mẹ phiền lòng, và cho cả đến giờ cũng vậy. Bố mẹ em đã đi xa nhiều năm rồi nhưng em vẫn thấy như bố mẹ vẫn bên em, trong những giấc mơ. Làm gì em cũng đều tự hỏi, liệu bố mẹ có hài lòng về việc mình làm không. Anh đã làm em khóc.

    Trả lờiXóa
  2. Bài chia sẻ của bác VINHNQ hay quá... Con cũng thích ăn cơm nắm, thích muối vừng... Và cũng thích cách mẹ con đùm nắm mỗi khi con đi học xa nhà.. Sống bên bố mẹ, đôi khi con cũng làm cho bố mẹ buồn, và đến tận bây giờ, bố mẹ vẫn ngày ngày lo lắng cho con... Có 1 người bạn đã từng hỏi con : em thích ăn gì nhất? Con trả lời bằng một món ăn, và người ấy nói vs con rằng : Anh nghĩ là em thích ăn cơm nhất. Bởi thứ khác có thể nhịn, nhưng cơm thì ko thể thiếu :)... Bữa cơm gia đình, với tình yêu thương hồn hậu của mẹ, gửi vào nắm cơm nắm, chút muối vừng, ít ruốc... Đó là tình yêu mang theo suốt đời... Một lần nữa con cảm ơn bác về bài viết :)

    Trả lờiXóa
  3. Tôi vốn là người yên cơm. Đi đâu xa, để ăn trên tàu, trên xe tôi cũng thường nắm cơm mang theo. Tôi học được cách nắm cơm của bố tôi, người con của đất Huế, khéo tay hay làm. Cơm ông nắm bao giờ cũng nhuyễn, có lẽ do tay ông khỏe. Tôi không nhồi cơm bằng tay nhuyễn được như ông thì tôi nhồi bằng cối và chày. Cơm đang nóng cho vào cối, dùng chày nhồi một chút rồi xới ra nắm bằng khăn vải ẩm, lăn đi lăn lại, cơm nắm nhuyễn quện từng hạt với nhau, vừa đẹp lại vừa ngon miệng. Bây giờ con gái tôi cũng học mẹ cách nắm cơm và khi đi picnic với bạn bè, bao giờ con cũng nhận phần nắm cơm mang theo. Cơm nắm, muối vừng, nước lọc là những thứ con đã nghe mẹ mang theo ăn đường, không bao giờ làm ta ngán và chán, hơn nữa lại rất vệ sinh.
    Cám ơn bác. Có những việc ta làm hàng ngày rất đơn xơ, nhưng nó đã nhắc ta nhớ đến những kỷ niệm không bao giờ có thể quên.

    Trả lờiXóa
  4. Cảm ơn anh đã cho mọi người có cơ hội được đọc một bài viết hay như thế. Bài viết của anh làm cho mọi người rất xúc động, giúp mọi người nhớ lại tình cảm và sự chăm sóc ân cần của người mẹ với những người con. Thế hệ thanh niên bây giờ cần phải biết điều đó. (Bác Thoa)

    Trả lờiXóa

Lưu ý: Chỉ thành viên của blog này mới được đăng nhận xét.